Wie geen, of bijna geen eigen tanden meer heeft, kan een prothese krijgen. Het gaat dan om een volledige (kunstgebit) of een partiële (gedeeltelijke) prothese. Er zijn verschillende soorten gedeeltelijke prothesen: een kunstharsplaatje, een frameprothese met haakjes en een frameprothese met verankering. Een kunstharsplaatje is eigenlijk een tijdelijke oplossing na het trekken van een aantal tanden. Een volledige of partiële prothese kun je uit de mond nemen, hij zit niet vast.

Frameprothese

Een frameprothese is een constructie met metalen haakjes om de tanden en kiezen. Daardoor blijft het frame goed op z'n plaats zitten. In de tanden waar de haakjes omheen komen, slijpen we een klein stukje weg. Zo blijft het frame goed zitten en wordt het tandvlees zo min mogelijk belast. Het frame is uitneembaar. Soms is het beter om een kroon te maken op de tanden waar een haakje op komt. Hiermee voorkom je dat een tand of kies breekt.

Verschil tussen plaat- en frameprothese

Een plaatprothese is goedkoper dan een frameprothese, maar heeft nadelen. Omdat de plaatprothese helemaal op je tandvlees steunt, kan dat makkelijk tot tandvleesproblemen leiden. Je tandvlees moet namelijk de kracht van het kauwen opvangen. Ook kan je tandvlees ontsteken, doordat voedsel gemakkelijk onder de plaatprothese blijft zitten. De frameprothese steunt voor een groot deel op je overgebleven tanden en kiezen en minder op het tandvlees.  Je natuurlijke tanden en kiezen vangen de kauwkrachten op en het tandvlees wordt meer ontzien dan bij een plaatprothese.

Welke prothese voor jou het meest geschikt is, verschilt per persoon. De keuze maak je in overleg met je tandarts.

Immediaat prothese

Tussen het trekken van tanden en het definitief plaatsen van een prothese zit een periode waarin de wonden moeten genezen. Het laboratorium maakt dan een zogenaamde noodprothese. Als de wonden zijn genezen, moet de prothese worden opgevuld. In sommige gevallen moeten we een nieuwe prothese maken. Tijdens de eerste dagen zul je moeten wennen aan je nieuwe kunstgebit. Bekijk daarom de volgende adviezen.

Eerste 24 uur

De prothese die we direct na het trekken van tanden of kiezen plaatsen, heet een immediaat prothese. In het begin voelt je kunstgebit hinderlijk aan en zul je het uit de mond willen nemen. Doe dat niet, maar probeer er aan te wennen. Na het trekken van tanden of kiezen zal je tandvlees altijd iets opzwellen. Deze zwelling verdwijnt na 2-3 dagen. De prothese die direct na het verwijderen van tanden is geplaatst, houdt de zwelling tegen. Als je de prothese om welke reden dan ook niet inhoudt, kan de zwelling ervoor zorgen dat de prothese de eerste dagen niet past. Hou je kunstgebit daarom altijd de eerste 24 uur in. Pas na 24 uur mag je het uitdoen om te spoelen (zowel de mond als de prothese). Heb je pijn na de behandeling? Dan mag je twee paracetamol 500 mg, of één ibuprofen 600mg of 400mg nemen.

Tweede en derde dag

Draag je prothese dag en nacht en spoel de prothese en de mond na elke maaltijd. 's Avonds de prothese goed schoonmaken met een tandenborstel en (hand)zeep.

Volgende weken

Draag de prothese ’s nachts niet, maak hem 2x per dag schoon en spoel de mond na elke maaltijd grondig met perio-aid. Als het tandvlees genezen is: prothese ‘s morgens en ’s avonds schoonmaken met een tandenborstel en elke avond tandvlees poetsen/masseren met een zachte tandenborstel.

Na 6 maanden
Houd er rekening mee dat je kaak zal gaan slinken na het verwijderen van je tanden en kiezen. Na ongeveer 6 maanden slinkt de kaak niet meer verder. Je prothese moet dan worden aangepast. Dit heet een rebase. De verzekering vergoedt dit altijd 100%.
Is er daarna nog geen verbetering, dan kun je een afspraak bij ons maken om te kijken of implantaten eventueel een oplossing zijn.

Onderhoud van je prothese   

Na elke maaltijd de mond en de gebitsprothese spoelen met water. Minstens één keer per dag je gebitsprothese poetsen met een tandenborstel met een niet agressieve gebitsprothesereiniger. Beter nog is het om na elke maaltijd je kunstgebit te poetsen.

Heeft je prothese een zachte voering? Maak hem dan schoon met een daarvoor bestemd middel. Je tandarts kan je hierover adviseren. Borstel het tandvlees dat in contact staat met de gebitsprothese en de ruimte tussen de tanden zorgvuldig. Doe dat met een zachte tandenborstel en tandpasta. Spoel na het poetsen je kunstgebit goed af onder stromens water. Als je je prothese niet draagt, kun je hem het beste bewaren in een gebitsprothesedoosje dat je vult met water. Leg je prothese nooit in water warmer dan 40 graden en gebruik zeker geen bleekwater of schuurmiddelen. Vraag je tandarts wanneer je weer op controle moet komen.

Je voordelen bij goed onderhoud:

• Het is hygiënischer, dus je hebt minder kans op ontstekingen in de mond.
• Je gebitsprothese blijft mooi en blijft langer goed werken.
• Je prothese blijft beter passen.

 Kunstgebit of prothese?

Tip: een kunstgebit of prothese wordt meestal vergoed door je zorgverzekeraar. Als je te veel tanden mist of als ze niet te herstellen zijn, dan wordt het tijd voor een kunstgebit. Er zijn twee veel voorkomende vormen: de immediaatprothese en de overkappingsprothese.

Voor de immediaatprothese maken we een kunstgebit dat zo veel mogelijk op je oorspronkelijke gebit  lijkt. Er worden afdrukken van je gebit gemaakt en naar de kleur gekeken. Als het gebit klaar is, worden je tanden en kiezen getrokken. Daarna plaatsen we het gebit meteen in de mond, zodat het als een soort verband meehelpt met de wondgenezing.

Je mond in goede conditie

Als de wortels van sommige tanden of kiezen nog goed genoeg zijn, kunnen ze het kunstgebit steunen. Dan maken we een overkappingsprothese gemaakt. Die zit steviger en je mond blijft in betere conditie.

Als er nog veel tanden goed zijn, kunnen de ontbrekende tanden worden aangevuld met een plaatje of een frame. Een plaatje is van kunsthars en zit los in de mond. Een frame is van metaal en zit met haakjes vast aan je eigen tanden. Als je net je kunstgebit hebt gekregen, zal het de eerste dagen pijn doen. Toch moet je het gebit inhouden voor een goede genezing. Later kan de tandarts aanpassingen aan het gebit doen om de pasvorm te verbeteren.

Goed leven met kunstgebit of prothese

Kies de eerste dagen zacht voedsel, zodat je kunt wennen met eten. Je zult in het begin ook moeten oefenen met spreken met een kunstgebit. Net als gewone tanden moet je een kunstgebit goed schoonhouden. Gebruik hiervoor een protheseborstel, water en zeep.